Yazılım Testlerinde Başarının Anahtarı: Test Dokümanı, Test Case’leri ve Test Senaryoları
Bu yazımda yazılım test dokümanının tanımına ve kısaca ne olduğuna değindikten sonra yazılım test case’lerinin (durumlarının) ve yazılım test senaryolarının ne olduğunu ve aralarındaki farkları detaylı olarak anlatmaya çalıştım.
Yazılım Test Dokümanı
Yazılım Test Dokümanı (Software Test Document), bir yazılımın test sürecini ve test stratejisini belirlemek için oluşturulan resmi bir belgedir. Bu doküman, yazılım testiyle ilgili planlama, tasarım, yürütme ve sonuçları içeren ayrıntılı bilgileri içerir. Yazılım test dokümanı, genellikle test planı, test senaryoları, test case’ler, test ortamı gereksinimleri, test süreci takvimi ve test sonuçları gibi bölümleri içerir.
Yazılım test dokümanının aşağıdaki bölümleri bulunabilir:
- Tanımlama ve Amaç: Test dokümanının genel tanımını ve amacını açıklar. Bu bölümde, test dokümanının hangi projeye veya ürüne yönelik olduğu belirtilir.
- Referanslar: Test dokümanının hazırlanmasında kullanılan referans belgeleri ve kaynaklar burada belirtilir. Örneğin, gereksinim belgesi, tasarım dokümanları, kullanım durumu senaryoları vb.
- Test Kapsamı: Test sürecinin kapsamını açıklar. Hangi bileşenlerin, modüllerin veya özelliklerin test edileceği, hangilerinin test dışı bırakılacağı belirtilir.
- Test Planı: Test sürecini planlayan bölümdür. Test stratejisi, test hedefleri, test yöntemleri, test süreci takvimi, kaynaklar ve sorumluluklar gibi konuları içerir.
- Test Senaryoları: Test senaryoları, kullanıcı senaryoları veya iş durumlarını temel alarak oluşturulan testlerin ayrıntılı açıklamalarını içerir. Her senaryo, adımları, girdileri, beklenen çıktıları ve kullanılacak verileri içerir.
- Test Case’ler: Test senaryolarının daha ayrıntılı ve teknik açıklamalarını içeren test case’leri içerir. Her test case, test senaryosunun adımlarını, test verilerini, beklenen sonuçları ve testin durumunu içerir.
- Test Ortamı: Testin yapılacağı ortamın gereksinimlerini ve yapılandırmasını belirtir. Bu bölümde, test için gereken donanım, yazılım, ağ yapılandırması ve veritabanı gibi bileşenlerin ayrıntıları yer alır.
- Test Gereksinimleri: Test yapmak için gereken özel gereksinimleri belirler. Örneğin, test verileri, test araçları veya test ortamı gereksinimleri gibi.
- Test Yürütme ve Sonuçları: Gerçekleştirilen testlerin ayrıntılarını içerir. Testlerin yürütülme tarihleri, sonuçları, hataların ayrıntıları ve hataların düzeltme durumları bu bölümde belgelenir.
- Riskler ve Kısıtlamalar: Test sürecindeki potansiyel riskleri ve kısıtlamaları belirler. Bu, test sürecinin sınırlamalarını ve beklenen riskleri belirterek test ekibini bilgilendirir.
Yazılım test dokümanı, test sürecinin planlanması, izlenmesi ve yönetilmesinde önemli bir rol oynar. Bu doküman, test ekibi, geliştiriciler ve diğer paydaşlar arasında iletişimi kolaylaştırır ve test sürecinin şeffaflığını sağlar. Ayrıca, gelecekteki test faaliyetlerine rehberlik eder ve yazılımın kalitesini ve doğruluğunu sağlamak için bir kaynak olarak hizmet eder.
Yazılım Test Case (Durumu) Nedir?
Bir yazılım test case, bir yazılım uygulamasının veya sisteminin işlevselliğini, davranışını veya performansını doğrulamak için kullanılan belirli bir senaryo veya durumun ayrıntılı bir açıklamasıdır. Yazılım test sürecinin önemli bir bileşeni olarak hizmet eder ve testçilerin yazılımın doğruluğunu sistemli bir şekilde değerlendirmelerine ve potansiyel hataları veya sorunları tespit etmelerine olanak sağlar.
Bir test case genellikle test senaryosunun kapsamlı bir anlayışını sağlayan birkaç unsuru içerir. Bu unsurlar şunları içerir:
- Test Case Kimliği: Her bir test case’e atanmış olan benzersiz bir tanımlayıcıdır ve kolay referans ve takip için kullanılır.
- Test Case Başlığı: Test case’in amacını özetleyen kısa ve açıklayıcı bir ad veya başlıktır.
- Test Amaçları: Test case’in ana hedefi veya amacı, neyin test edildiğini ve neden test edildiğini belirtir.
- Önkoşullar: Test case’in yürütülmeden önce sağlanması gereken belirli koşullar veya gereksinimler. Bunlar sistem yapılandırmaları, veri hazırlığı veya belirli kaynakların bulunabilirliği gibi unsurları içerebilir.
- Test Adımları: Test case’in yürütülmesi için belirli adımların ayrıntılı talimatlarıdır. Her adım, tutarlı test yürütme sağlamak için açık, öz ve belirsizlik içermeyen olmalıdır.
- Test Verileri: Test case’in yürütülmesi için gereken giriş verileri veya test girdileri. Bu, farklı senaryoları ve kenar durumlarını kapsayan geçerli ve geçersiz verileri içerir.
- Beklenen Sonuçlar: Test case’in başarıyla yürütüldüğünde beklenen sonuç veya yazılımın davranışı. Bu, beklenen çıktılar, sistem yanıtları veya uygulamadaki belirli değişiklikler veya etkileri içerebilir.
- Gerçek Sonuçlar: Test case’in yürütülmesi sırasında gözlemlenen gerçek sonuç veya davranış. Testçiler, beklenen sonuçlardan sapmalar veya farklılıklar dahil olmak üzere sonuçları hassas bir şekilde belgeler.
- Test Geçme/Başarısızlık Kriterleri: Test case’in geçip geçmediğini belirlemek için kullanılan kriterler. Bu kriterler genellikle önceden belirlenmiş beklentilere, kabul kriterlerine veya yazılım için tanımlanan belirli ölçütlere dayanır.
- Test Ortamı: Test case’in yürütülmesi için gereken özel kurulum veya yapılandırma, donanım, yazılım, işletim sistemleri, ağlar ve diğer bağımlılıkları içerir.
- Test Bağımlılıkları: Mevcut test case’in yürütülmeden önce karşılanması gereken ek test case’ler, koşullar veya gereksinimler. Bağımlılıklar, testlerin düzgün bir şekilde sıralanması ve yürütülmesini sağlar.
- Test Case Önceliği: Test case’e atanan göreceli önem veya aciliyet, test çabalarını ve kaynakları önceliklendirmeye yardımcı olur.
Test case’leri belgeleyerek, testçiler yazılım testine yapılandırılmış bir yaklaşım sağlayabilirler. Test case’ler, testçiler, geliştiriciler ve paydaşlar arasında açık iletişimi sağlar, böylece herkes yazılımın beklenen davranışını ve gereksinimlerini anlar. Ayrıca, yazılımın kullanıcılara dağıtılmadan önce hataları tanımlamak ve çözmek için tekrarlanabilirlik ve tutarlılık sağlarlar.
Test case’ler genellikle fonksiyonel alanlara, modüllere veya belirli test hedeflerine dayanarak ilgili test case’leri gruplayan test paketleri veya test planlarına dahil edilir. Bu düzenleme, büyük test case kümesini etkili bir şekilde yönetmeye ve yürütmeye yardımcı olur, genel test sürecini iyileştirir ve test edilen yazılımın kalitesini ve güvenilirliğini artırır.
Yazılım Test Case Dokümanı Neden Önemlidir?
Yazılım test case dokümanı, yazılım testinin etkin ve yapılandırılmış bir şekilde gerçekleştirilmesi için önemlidir. İşte yazılım test case dokümanının neden gereklilik olduğunu açıklayan bazı nedenler:
- Test Sürecinin Planlanması: Yazılım test case dokümanı, test sürecinin planlanmasına yardımcı olur. Doküman, hangi testlerin yapılacağını, hangi senaryoların test edileceğini ve hangi adımların izleneceğini belirtir. Bu sayede, test süreci önceden planlanır ve yönetilir. Test case dokümanı, test ekibi ve paydaşlar arasında test stratejisinin ve kapsamının net bir anlayışını sağlar.
- Kapsamlı Test Kapsamının Sağlanması: Test case dokümanı, test edilecek tüm işlevlerin ve senaryoların bir listesini içerir. Bu, test kapsamının kapsamlı bir şekilde belirlenmesini sağlar. Test case dokümanı, yazılımın tüm bileşenlerini, modüllerini veya özelliklerini kapsayan test senaryolarını içerir. Bu, tüm önemli işlevleri kapsayan ve yazılımın doğru çalışmasını doğrulamaya yönelik geniş bir test kapsamının oluşturulmasını sağlar.
- Yönetilebilir ve Takip Edilebilir Test Süreci: Yazılım test case dokümanı, test sürecini yönetilebilir ve takip edilebilir hale getirir. Her test case, adımları, girdileri, beklenen sonuçları ve testin durumunu içeren ayrıntılı bilgileri içerir. Bu, testin ilerlemesini izlemeyi, gerçekleştirilen testlerin sonuçlarını kaydetmeyi ve test sürecinin tamamlanma durumunu değerlendirmeyi kolaylaştırır. Doküman, test yöneticileri ve ekip üyeleri arasında açık bir iletişimi ve işbirliğini sağlar.
- Tekrarlanabilirlik ve İyileştirme: Yazılım test case dokümanı, testlerin tekrarlanabilirliğini sağlar. Her test case’in adımları, girdileri ve beklenen sonuçları ayrıntılı olarak belirtilir. Bu, testlerin istenildiği gibi tekrarlanmasını, sonuçların tekrar edilebilir olmasını ve hataların düzeltilmesinin takip edilebilir olmasını sağlar. Doküman ayrıca, test sürecinin gelecekteki projeler için kullanılabilecek bir kaynak olarak da kullanılabilir. Önceki projelerden elde edilen deneyimlerin dökümü olarak görev yapar ve gelecekteki test süreçlerini iyileştirmek için kullanılabilir.
- İletişim ve Belgeleme: Yazılım test case dokümanı, test senaryolarını, test adımlarını ve sonuçlarını belgeleyen bir kaynak olarak hizmet eder. Test case dokümanı, test ekibi, geliştiriciler ve diğer paydaşlar arasında iletişimi kolaylaştırır. Doküman, test senaryolarının ve sonuçlarının belgelenmesini sağlar, böylece ilgili taraflar arasında anlaşmazlıkların veya yanlış anlamaların önlenmesine yardımcı olur.
Sonuç olarak, yazılım test case dokümanı, test sürecinin planlanması, kapsamlı test kapsamının sağlanması, yönetilebilir ve takip edilebilir bir test sürecinin oluşturulması, tekrarlanabilirlik ve iyileştirme, iletişim ve belgeleme gibi önemli amaçları yerine getirmek için gereklidir. Bu doküman, yazılım testinin etkin ve başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olur ve yazılımın kalitesini ve doğruluğunu sağlamada kritik bir rol oynar.
Yazılım Test Case’leri ve Örnek Doküman
Test Case Adı: Kullanıcı Girişi Kontrolü
Açıklama: Login işlemini doğrulamak için oluşturulmuştur. Kullanıcının doğru kullanıcı adı ve şifre ile sisteme giriş yapabilmesi ve test edilecektir.
Önkoşullar:
- Test ortamı çalışır ve hazır durumda olmalıdır.
- Kullanıcının login olabileceği bir test hesabı mevcut olmalıdır.
Adımlar:
- Web tarayıcısını açın ve uygulamanın giriş sayfasını yükleyin.
- Kullanıcı adı alanına geçerli bir kullanıcı adı girin.
- Şifre alanına geçerli bir şifre girin.
- “Giriş Yap” butonuna tıklayın.
Beklenen Sonuç: Kullanıcı başarıyla sisteme giriş yapmalı ve ana sayfaya yönlendirilmelidir.
Yazılım Test Senaryosu Nedir?
Yazılım test senaryosu, bir yazılımın belirli bir kullanım durumunu veya işlevselliği test etmek için oluşturulan ayrıntılı bir plan veya talimattır. Bir test senaryosu, testçilere yazılımın belirli bir özelliğini, kullanım senaryosunu veya iş sürecini doğrulama ve değerlendirme amacıyla adım adım rehberlik eder.
Bir test senaryosu genellikle aşağıdaki unsurları içerir:
- Senaryo Adı: Test senaryosunun açıklayıcı bir adı veya başlığıdır, bu sayede testin amacı ve kapsamı hakkında bilgi sağlar.
- Senaryo Açıklaması: Test senaryosunun genel açıklamasıdır. Bu bölümde, testin hangi işlemleri veya fonksiyonları kapsadığı, hangi durumları simüle ettiği ve neyin doğrulanmaya çalışıldığı belirtilir.
- Önkoşullar: Test senaryosunun yürütülmesi için önceden sağlanması gereken koşullar veya gereksinimlerdir. Bu, verilerin hazır olması, sistem yapılandırmalarının yapılması veya diğer gereksinimlerin yerine getirilmesini içerebilir.
- Adımlar: Test senaryosunun ayrıntılı adımlarıdır. Her adım, testin nasıl yürütüleceğini ve hangi aksiyonların gerçekleştirileceğini açık bir şekilde belirtir. Adımlar, kullanıcının yazılımın farklı özelliklerini nasıl kullanacağını veya hangi girdileri sağlayacağını içerebilir.
- Beklenen Sonuçlar: Her adımın ardından beklenen sonuçları açıkça belirtir. Bu, yazılımın doğru bir şekilde çalışması durumunda beklenen çıktılar, hata mesajları veya diğer gözlemlenebilir sonuçları içerebilir.
- Alternatif Senaryolar: Temel senaryodan farklı veya alternatif senaryoları içeren bir bölümdür. Bu senaryolar, yazılımın farklı durumları veya koşulları nasıl ele aldığını test etmek için oluşturulur.
- Hata Koşulları: Test sırasında beklenen hata durumlarını veya hataları belirten bir bölümdür. Bu, yazılımın doğru şekilde hataları işleyip işlemediğini ve kullanıcılara uygun geri bildirim sağlayıp sağlamadığını değerlendirmek için kullanılır.
- Test Verileri: Test senaryosunun yürütülmesi için gerekli olan giriş verilerini veya test verilerini içerir. Bu, testin farklı senaryolarını ve test kapsamını kapsayacak şekilde çeşitli veri setlerini içerebilir.
Yazılım test senaryoları, yazılım testinin planlanması, yönetilmesi ve yürütülmesi için önemli bir araçtır. İyi tanımlanmış senaryolar, yazılımın farklı özelliklerini kapsayan testlerin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Ayrıca, test senaryoları, yazılımın gereksinimlere uygunluğunu, doğruluğunu ve performansını değerlendirmede önemli bir rol oynar.
Test senaryoları, yazılım testlerinin planlamasında ve yürütülmesinde kullanılan test durumları, test case’ler ve test paketleri ile ilişkilendirilebilir. Bu şekilde, test senaryoları yazılım testinin sistematik ve yapılandırılmış bir şekilde yapılmasına katkıda bulunur ve yazılımın güvenilirliğini ve kalitesini artırmaya yardımcı olur.
Yazılım Testinde Test Senaryolarının Önemi
Yazılım test senaryoları, yazılım testinin etkili bir şekilde yapılması için önemlidir. İşte yazılım test senaryolarının neden gereklilik olduğunu açıklayan bazı nedenler:
- Gereksinimleri Doğrulama: Yazılım test senaryoları, yazılımın belirli bir iş sürecini veya kullanım senaryosunu doğrulamak için oluşturulan planlar veya talimatlar içerir. Bu senaryolar, yazılımın kullanıcı gereksinimlerini karşıladığını ve beklenen işlevselliği sağladığını doğrulamaya yardımcı olur. Senaryolar sayesinde yazılımın doğru şekilde çalıştığından emin olunur ve gereksinimlere uygun olduğu doğrulanır.
- Hata Tespiti: Yazılım test senaryoları, yazılımın potansiyel hatalarını belirlemek için kullanılır. Belirli senaryolar altında yazılımın nasıl davrandığını test ederek, hatalı veya beklenmeyen davranışları tespit etmeye yardımcı olurlar. Bu sayede, hatalar erken aşamalarda tespit edilerek düzeltilir ve yazılımın daha güvenilir hale gelmesi sağlanır.
- Yazılımın İşleyişini Değerlendirme: Yazılım test senaryoları, yazılımın belirli bir iş sürecini veya senaryoyu nasıl tamamladığını değerlendirmek için kullanılır. Bu senaryolar, kullanıcının gözünden yazılımın performansını, kullanılabilirliğini, doğruluğunu ve verimliliğini değerlendirir. Yazılımın beklentileri karşıladığından ve beklenen sonuçları doğru bir şekilde ürettiğinden emin olmak için test senaryoları gereklidir.
- Test Kapasitesinin Yönetimi: Yazılım test senaryoları, test çabalarını ve kaynaklarını yönetmek için kullanılır. Belirli senaryoların oluşturulması ve test edilmesi, test planlamasının ve test sürecinin etkin bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur. Senaryolar, test çabalarının belirli alanlara odaklanmasını ve kapsamlı bir test kapsamının sağlanmasını sağlar.
- İletişimi Kolaylaştırma: Yazılım test senaryoları, testçiler, geliştiriciler ve paydaşlar arasında açık bir iletişim sağlar. Senaryolar, yazılımın beklenen davranışını ve gereksinimlerini net bir şekilde belirler. Bu sayede, tüm ekip üyeleri yazılımın nasıl test edileceği ve hangi sonuçların beklenildiği konusunda aynı anlayışa sahip olur. İletişim eksikliklerini önler ve yazılım testinin etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
Yazılım test senaryoları, yazılımın doğruluğunu, kalitesini ve uyumluluğunu sağlamak için vazgeçilmez bir araçtır. Bu senaryolar, yazılım test sürecinin etkin bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur ve yazılımın güvenilir ve kullanılabilir olmasını sağlar.
Örnek bir Yazılım Test Senaryosu
Test Senaryosu Adı: Ürün Sepete Ekleme
Açıklama: Bu test senaryosu, bir e-ticaret web sitesindeki ürün sepete ekleme işlemini test etmek için oluşturulmuştur. Kullanıcıların sepete ürün ekleyebilmesi, ürünleri güncelleyebilmesi ve sepeti boşaltabilmesi kontrol edilecektir.
Önkoşullar:
- Test ortamı çalışır ve hazır durumda olmalıdır
- Test hesabı veya kullanıcı oturumu açılmış durumda olmalıdır.
Senaryo:
Case 1:
- Ana sayfada bir ürün kategorisi seçin.
- Ürün listesinden bir ürünü seçin ve sepete ekleyin.
Beklenen Sonuç: Ürünün sepete başarıyla eklendiği ve sepetin güncellendiği doğrulanmalıdır.
Case 2:
- Sepete eklenen ürünün adını, fiyatını ve miktarını kontrol edin.
- Ürün miktarını artırın veya azaltın.
Beklenen Sonuç: Ürün miktarının güncellendiği ve sepetin doğru bir şekilde güncellendiği doğrulanmalıdır.
Case 3:
- Sepetteki ürünü kaldırın.
Beklenen Sonuç: Ürünün sepetten başarıyla kaldırıldığı ve sepetin güncellendiği doğrulanmalıdır.
Case 4:
- Sepeti boşaltma seçeneğini kullanarak tüm ürünleri sepetten çıkarın.
Beklenen Sonuç: Sepetin boşaltıldığı ve sepetin tamamen boş olduğu doğrulanmalıdır.
Case 5:
- Farklı ürünleri sepete ekleyin ve ardından sepeti kontrol edin.
Beklenen Sonuç: Birden fazla ürünün sepete eklenmesi durumunda sepetin doğru bir şekilde güncellendiği doğrulanmalıdır.
Bu test senaryosu, bir e-ticaret sitesinde ürünü sepet ekleme işlemini doğrulamak için basit bir senaryo sunmaktadır. Kullanıcıların ürünleri sepete ekleyebilmesi, güncelleyebilmesi ve sepeti boşaltabilmesi senaryo içerisinde test edilmektedir. Bu senaryo sayesinde, ürün sepete ekleme işleminin kullanıcı taleplerine uygun şekilde çalışıp çalışmadığı doğrulanır.
Yazılım Test Case’i ile Yazılım Test Senaryosu Arasındaki Farklar
Yazılım test case’i ve yazılım test senaryosu, yazılım testlerinin iki önemli bileşenidir. Bu iki kavram, yazılım testlerinin planlanması ve yürütülmesinde kullanılan iki farklı kavramdır. İşlevsel olarak birbirlerini tamamlayan ancak farklı odaklara sahip unsurlardır. İşte yazılım test case’i ile yazılım test senaryosu arasındaki farkları şu şekilde açıklayabiliriz:
- Bir yazılım test case’i, belirli bir test senaryosunu, işlevi veya kullanım durumunu doğrulamak için oluşturulan ayrıntılı bir talimattır. Test case, adım adım talimatlar ve beklenti sonuçlarını içerir.
Yazılım test senaryosu, belirli bir iş sürecini, kullanım senaryosunu veya yazılımın genel davranışını doğrulamak için oluşturulan plan veya rehberdir. Test senaryosu, genellikle bir veya daha fazla test case’i içerebilir ve genel olarak daha kapsamlı bir bakış sağlar. - Test case’ler, adım adım talimatlar ve beklenen sonuçlarla ayrıntılı bir şekilde açıklanır. Her bir test case, belirli bir test senaryosunun parçasını oluşturur.
Test senaryosu, daha geniş bir bakış açısıyla yazılımın belirli bir özelliğini veya iş sürecini kapsar. Genellikle test case’lerin birleşimi veya bir test paketi olarak düşünülebilir. - Test case’ler genellikle yazılımın belli bir özelliğini veya işlevselliğini doğrulamaya odaklanır. Adım adım talimatlar ve beklenti sonuçları, yazılımın doğruluğunu test etmek için kullanılır.
Test senaryoları, genellikle kullanıcı perspektifinden yazılımın tamamlanmış iş süreçlerini veya senaryolarını test etmeyi amaçlar. Yazılımın bütünlüğünü ve kullanılabilirliğini değerlendirmeye odaklanır. - Her bir test case, belirli bir test senaryosunun parçasını temsil eder. Test case’ler, farklı senaryoları ve koşulları kapsayan bir test senaryosunun ayrıntılı adımlarını belirtir.
Test senaryosu, genellikle birden fazla test case’yi içeren daha kapsamlı bir plan veya rehberdir. Test senaryoları, belli bir iş sürecini veya kullanım senaryosunu tamamlamak için birden çok test case’i birleştirir.
Özetlemek gerekirse, yazılım test case’leri ve yazılım test senaryoları, yazılım test sürecinin önemli unsurlarıdır. Her ikisi de yazılımın doğruluğunu ve kalitesini değerlendirmek için kullanılır, ancak farklı detay seviyelerinde ve farklı odak noktalarında bilgi sağlarlar. Test case’ler, daha ayrıntılı adımlar ve beklenen sonuçlar sunarken, test senaryoları genel bir bakış açısı ve kapsam sağlar.
Kaynaklar:
